De controlecel binnen de dienst Sociale Zaken
De Controlecel werd in november 2013 in het leven geroepen overwegende dat het voeren van een kwalitatief en financieel onderzoek en de blijvende controles om na te gaan of iemand voldoet aan de voorwaarden van steunverlening of toegestane billijkheid, kan aangevuld worden met een duidelijk omschreven handhavingsbeleid en bijkomende controle naar mogelijke fraude en/of in fraudegevoelige dossiers.
Met ingang van 1 juni 2016 integreerden we de Controlecel in de Sociale dienst. De hoofdmaatschappelijk werker van het team ‘Controle en Administratie’ nam de aansturing over van de 2 maatschappelijk werkers die werken in de Controlecel. De jurist behield zijn oorspronkelijke inhoudelijke taak en bleef juridisch advies geven aan de maatschappelijk werkers van de Controlecel.
De Controlecel treedt op in overleg en ter ondersteuning van de maatschappelijk werker/dossierbeheerder uit een ander team (zie organogram) als:
• er ernstige vermoedens van ‘onregelmatigheden’ zijn.
Voorwaarde: de dossierbeheerder kan deze onregelmatigheden niet verder onderzoeken omdat ze meer uren werk en controle vragen.
• de controle op andere tijdstippen en buiten de normale uurregeling moet gebeuren. De gemiddelde duurtijd van observaties moet volgens de rechtbank (bijv. bij domiciliefraude of controle zwartwerk) voldoende hoog zijn om voldoende bewijskracht te kunnen inroepen (cfr. rechtspraak ingediende beroepen)
• er anonieme meldingen binnen komen.
Tabel:
Aantal aanvragen tot opstart per actor:
In totaal zijn er 296 aanvragen tot opstart van een dossier geweest in de periode van november 2013 tot en met 31 december 2016.
In 2017 startte de Controlecel 49 vragen op.
We stellen vast dat dit cijfer licht daalt in 2017.
Tabel:
Evolutie cijfers controlecel per jaar
(opmerking: 2013: slechts 2 maanden geregistreerd)
* Onregelmatigheden worden geregistreerd in het jaar waarin het dossier werd opgestart, ook al werd het eindverslag pas later afgerond (en de onregelmatigheid uitgesproken).
Verklaring voor cijfers in 2016:
-
Eind 2017 stonden 9 cases op de wachtlijst (ontvankelijkheid moet hierbij nog onderzocht worden).
-
8 cases werden als onontvankelijk beschouwd (te controleren persoon is geen OCMW-cliënt, onderzoek valt door zijn aard niet onder de taak van de controle cel...)
-
Er waren eind 2017 10 lopende dossiers (ontvankelijkheid al onderzocht, onderzoek loopt).
-
18 van de totale opgestarte dossiers zijn ingetrokken (= opgestart maar stopgezet zonder dat er een oordeel over de aangevoerde onregelmatigheid is uitgesproken) :
o Hiervan zijn 2 dossiers gestopt omdat betrokkene aan het werk is gegaan in art. 60;
o 15 omdat door ‘reden uitstroom’ er geen onderliggend sociaal dossier meer was
(bijv. reden uitstroom: cliënt is verhuisd, heeft andere inkomsten of werk, …);
o 1 dossier werd stopgezet op vraag van de dossierbeheerder zelf.
-
Bij 34 cases maakte de Controlecel een eindverslag op in annexvorm voor het sociaal onderzoek van de dossierbeheerder. De dossierbeheerder formuleert op basis van deze annex het eindadvies voor het comité sociale zaken. Uiteindelijk beslist het comité of zij het voorstel van de dossierbeheerder (met annex van de Controlecel) volgen. In 16 van de 34 cases stelde de Controlecel een onregelmatigheid vast. In 16 van deze cases werd er door de Controlecel geoordeeld dat er geen of onvoldoende aanwijzingen waren. Dit gebeurt via open overleg met de dossierbeheerder.
-
Van de 16 vastgestelde onregelmatigheden waren er:
o 3 te kwalificeren als domiciliefraude (betrokkene deelt werkelijke verblijfplaats niet mee);
o bij 7 waren er onregelmatigheden betreffende de (niet-meegedeelde) samenwoonst met andere personen;
o in 6 cases waren er niet-aangegeven inkomsten.
-
In 2017 waren er 3 nieuwe beroepen voor de arbeidsrechtbank waarin de bevindingen van de controlecel een rol speelden bij de betwisting van de comitébeslissing. In sommige beroepsdossiers kan de controlecel wel betrokken zijn geweest maar was die betrokkenheid niet relevant bij de beroepseisen of de beslechting van het geding. Twee van voormelde beroepen werden inmiddels in het voordeel van het ocmw uitgesproken. Een derde is nog hangende. Een hoger beroep vanwege het OCMW Aalst tegen een ongunstig vonnis van voor 2017 loopt momenteel nog.
.
Verklaring voor cijfers in 2016:
• Eind 2016 stonden 7 cases op de wachtlijst
(ontvankelijkheid moet hierbij nog onderzocht worden).
• 9 cases werden als onontvankelijk beschouwd
(te controleren persoon is geen OCMW-cliënt, onderzoek valt door zijn aard
niet onder de taak van de controle cel...)
• Er waren eind 2016 15 lopende dossiers
(ontvankelijkheid al onderzocht, onderzoek loopt).
• 23 van de totale opgestarte dossiers zijn ingetrokken
(= opgestart maar stopgezet zonder dat er een oordeel over de aangevoerde onregelmatigheid is uitgesproken) :
o Hiervan zijn 6 dossiers gestopt omdat betrokkene aan het werk is gegaan in art. 60;
o 16 omdat door ‘reden uitstroom’ er geen onderliggend sociaal dossier meer was (bijv. reden uitstroom: cliënt is verhuisd, heeft andere inkomsten of werk, …);
o 1 dossier werd stopgezet op vraag van de dossierbeheerder zelf.
• Bij 44 cases maakte de Controlecel een eindverslag op in annexvorm voor het sociaal onderzoek van de dossierbeheerder . De dossierbeheerder formuleert op basis van deze annex het eindadvies voor het comité sociale zaken. Uiteindelijk beslist het comité of zij het voorstel van de dossierbeheerder (met annex van de Controlecel) volgen. In 12 van de 44 cases stelde de Controlecel een onregelmatigheid vast. In 9 van deze cases werd er door de Controlecel geoordeeld dat er geen of onvoldoende aanwijzingen waren. Dit gebeurt via open overleg met de dossierbeheerder.
• Van de 12 vastgestelde onregelmatigheden waren er:
o 4 te kwalificeren als domiciliefraude (betrokkene deelt werkelijke verblijfplaats niet mee);
o bij 3 waren er onregelmatigheden betreffende de (niet-meegedeelde) samenwoonst met andere personen;
o in 5 cases waren er niet-aangegeven inkomsten.
• In 2016 waren er 8 beroepsdossiers voor de rechtbank waarin de bevindingen van de Controlecel een rol speelden bij de beroepsgronden:
o In 6 dossiers ging dit over beslissingen van 2015. Hiervan werden er 4 in ons voordeel uitgesproken. In de 2 andere dossiers werd door het OCMW hoger beroep aangetekend, waarvan er reeds 1 in ons voordeel werd uitgesproken(uitspraak: eind februari 2017) en er nog 1 lopende is.
o Er werden 2 nieuwe beroepen ingediend, waarin nog geen uitspraak werd gedaan.